DE OBSERVATIEFILM

Hoe film je de werkelijkheid van een Chinese sloper?

YouTube staat vol met filmpjes die niet meer en niet minder zijn dan korte observaties. Veel van deze films zijn al miljoenen keren bekeken. Een kat in een doos, lachende baby's, een skater die bijna zijn nek breekt, een ruzie tussen automobilisten op een kruispunt. Dit soort korte films kun je rubriceren onder de noemer 'observatiefilm'.

Dit genre onderscheidt zich meestal niet door een verfijnde stijl of bijzondere beeldtaal. De man of vrouw achter de camera richt deze simpelweg op het onderwerp en registreert bijna altijd vanaf ooghoogte. De gebruikte camera is vaak een slimfoon die met één hand wordt vastgehouden waardoor het beeld schudt en beeft. Het geluid is bijzaak, gesprekken zijn dikwijls moeilijk te verstaan. De montage is meestal provisorisch. Veel materiaal wordt rechtstreeks vanuit de camera op YouTube geplaatst.

Het overgrote deel van de makers en de toeschouwers hecht kennelijk weinig waarde aan filmische kwaliteit en vakmanschap.

Ondanks deze beperkingen is de observatiefilm een van de krachtigste genres binnen de korte film, want we krijgen het echte leven voorgeschoteld. De ene keer verrassend en vrolijk, de andere keer vreemd en verontrustend. Het is gezien, geregistreerd en – gelukkig voor ons – openbaar gemaakt. 

Observatiefilm sloopwerkzaamheden Beijing

Beijing worker risks his life to demolish part of a building.

Een Nederlandse controleambtenaar krijgt waarschijnlijk een rolberoerte als hij dit ziet. Een van de reacties op deze korte film die al meer dan twee miljoen keer bekeken werd:

"I've worked in Beijing and, you would not believe what these guys will do for what can only be called a pittance! I used to be a rigger and have seen young lads working 20 meters in the air without a harness hardhat and in training shoes. At one show we lost 2 in a day. Nothing was said."

We zien de sloopwerkzaamheden door de ogen van de filmmaker, die ons een duidelijke boodschap wil meegeven. In de montage is geprobeerd om met behulp van titels de situatie te verduidelijken. Er is bovendien muziek toegevoegd (zij het de verkeerde) in een poging om de beelden nog dramatischer te maken. De film is geen vrijblijvende observatie, maar stelt de wrange werkelijkheid van een Chinese sloper in Beijing aan de kaak.

Wat misschien begon als een terloopse observatie is uitgegroeid tot een serieus filmpamflet.

André de Laat
www.meop.nl

Verder lezen:   Wat is een korte film?
Verder leren:   MEOP film- en videocursussen

Overname toegestaan o.v.v auteur en website.